Het aantal wachten op een plek in een tbs-kliniek is in twee jaar tijd ruim verdubbeld. Op dit moment wachten zo’n 106 patiënten in de gevangenis op een plek in een tbs-kliniek. De zogenoemde patiënten. Eén van de redenen van deze wachtlijst is dat patiënten na hun behandeling moeilijk kunnen terugkeren naar de maatschappij. Naar bijvoorbeeld een zelfstandige woning of een beschermd woonlocatie. De knelpunten in de in- en doorstroom zorgen voor druk op de capaciteit van de forensisch psychiatrische centra (FPC’s) en forensisch psychiatrische klinieken (FPK’s) in Nederland.

Interviews NOS over thema capaciteit tbs

Over dit thema heeft Harry Beintema, raad van bestuur FPC Dr. S. van Mesdag en voorzitter inhoudelijk overleg TBS Nederland, interviews gegeven aan de NOS. Lees, kijk of luister de interviews terug op verschillende websites:

Artikel website NOS
Interview NOS Journaal – vanaf 17.37 minuten
Interview NOS Radio 1 Nieuws & Co

Meer aandacht voor dit onderwerp

Publicatie RTV Noord

PMT kan de luikjes opendoen bij een patiënt

Van 14 t/m 20 november 2022 is het de week van de vaktherapie. Bij Forint werken verschillende psychomotorisch therapeuten, onder wie Ricardo.

Ricardo (34 jaar) werkt drie dagen per week als psychomotorisch therapeut (PMT) bij de FPA (Forensisch Psychiatrische Afdeling) in Zuidlaren. Op de FPA verblijven patiënten met complexe psychiatrische stoornissen die met justitie in aanraking zijn gekomen of dreigen te komen. Daarnaast heeft Ricardo een eigen PMT-praktijk voor kinderen in de basisschoolleeftijd. FPA is een onderdeel van Forint.Wat is psychomotorische therapie?

Wat is psychomotorische therapie?

“Het is een ervaringsgerichte, lichaamsgerichte therapie, waarin patiënten zich bewust worden van hun gevoel, hun denken en hun handelen. Als psychomotorisch therapeut laat je de patiënt zijn problematiek ervaren, veranderen en verwerken of accepteren. Bijvoorbeeld een patiënt die heel druk in zijn hoofd is, probeer je door middel van oefeningen hiermee te leren omgaan. Je herhaalt in verschillende oefeningen steeds waar iemand tegenaan loopt, laat hem dat ervaren. Herkent hij dan zijn valkuil, dan kijken we welk gedrag hij laat zien, waar hij grenzen overgaat en de controle verliest en hoe hij zijn gedrag kan ombuigen. Patiënten gebruiken bij PMT hun lijf om denkwijzen, gevoelens en gedrag bij zichzelf te herkennen. Je probeert de koppeling te maken dat ze het daarna ook toepassen buiten de oefenzaal. Heeft de patiënt eenmaal die bewustwording bereikt, dan ga je werken aan hoe hij ander gedrag kan laten zien.”

Om wat voor patiënten gaat het?

“Bij de forensische doelgroep gaat het om mensen die vaak veel hebben meegemaakt, al vanaf hun kindertijd. Patiënten hebben vaak een slechte start gehad en hebben problemen op allerlei vlakken. Ze uiten hun problemen in bijvoorbeeld agressie of middelengebruik Tijdens de lichamelijke oefeningen zet je bijvoorbeeld iemand onder druk om te zien hoe hij zich gedraagt. Tijdens de oefening ervaart en herkent de patiënt zijn eigen gevoel en gedachten die leiden tot zijn gedrag. Je blijft steeds opnieuw druk geven om te kijken of die patiënt ook ander gedrag kan vertonen, zijn grenzen gaat aangeven, niet boos worden. De allermoeilijkste stap is voor een patiënt om zijn primaire manier van reageren te veranderen. Want probeer gedragspatronen die zich in je kindertijd hebben gevormd maar eens te veranderen!”

Wat voor soort oefeningen doe je bij PMT?

“We hebben een rugzak vol lichamelijke oefeningen. Iemand hoeft niet sportief te zijn om PMT te kunnen doen. Een voorbeeld is dat de patiënt met zijn ogen dicht tegenover de therapeut staat die hem onaangekondigd een basketbal toegooit die hij moet vangen. Hier spelen gevoelens van spanning en angst, vertrouwen, niet zelf de controle hebben. Je kunt als therapeut deze oefening uitbreiden door steeds verder te gaan staan, waardoor de situatie voor de patiënt spannender wordt. Als therapeut zie je goed aan de patiënt wat het met hem doet. Vervolgens ga je met hem in gesprek over wat het doet in zijn lijf, wat hij voelt en hoe hij reageerde.”

Wat is er zo mooi aan je vak?

“PMT kan de luikjes opendoen bij een patiënt. Ik ben altijd heel nieuwsgierig naar het waarom, waarom een patiënt zich gedraagt zoals hij doet, wat ligt eraan ten grondslag? Dat komt omdat ik ook met kinderen werk, ik zie parallellen. Iedereen heeft zijn eigen verhaal, vaak heftig en ik vind het mooi dat boven tafel te krijgen. Ik sta binnen de FPA anders tegenover een patiënt dan een behandelaar of agoog. Ik voer geen kamercontrole uit en ga niet over een verlofaanvraag. Ik kan vragen wat ik wil en ik ben er voor de patiënt om naast hem te staan en hem te helpen. Ik stel me neutraal op en oordeel niet. Een mooi voorbeeld is een patiënt met PTSS die verward en overprikkeld was. Hij kon zijn spanning niet reguleren. Ik ben met hem gaan boksen en heb hem letterlijk in de hoek gedreven. Hij bleef als een dolle stier stoten uitdelen op het stootkussen en merkte zelf dat hij er niet uit kon. Toen ik de oefening stopte, keek hij me aan en zei: “Nu snap ik het!” Vanaf dat moment konden we oefenen met het zelf aangeven van zijn grenzen. Zo’n direct inzicht krijg je door middel van gesprekken niet voor elkaar. Je lichaam liegt niet. Dat is het mooie van PMT.”

Per 1 februari 2023 treedt Hanneke Lens, voorzitter van de raad van bestuur, na vijf jaar uit dienst van Stichting FPC Dr. S. van Mesdag. Daarnaast stopt Hanneke Lens als directeur a.i. bij Forint. Hanneke beschouwt met deze termijn haar opdracht als afgerond en zal na een zorgvuldige overdracht eind november haar taken neerleggen bij Van Mesdag en Forint.

De raad van toezicht is Hanneke Lens erkentelijk voor haar bijdrage aan de resultaten van Van Mesdag: haar gedegen kennis op het gebied van financiën, ICT en vastgoed hebben geleid tot grote resultaten. Haar inzet en betrokkenheid bij de professionalisering van beleid en bedrijfsvoering van de organisatie zijn door velen zeer gewaardeerd. Onder haar leiding is Van Mesdag bestuurlijk verzelfstandigd en zijn forse stappen gezet rondom de inrichting van de forensische keten en op het complexe vastgoeddossier.

Hanneke ziet uit naar een nieuwe uitdaging. De raad van toezicht en haar collega in de raad van bestuur, Harry Beintema, begrijpen dat en gunnen haar dit zeer. Hanneke: ‘Ik vind Van Mesdag en Forint unieke organisaties. We weten dat het forensisch werkveld altijd zeer intensief en vol uitdagingen zal blijven, zo heb ik het de afgelopen jaren ook beleefd. Ik zal daarom met bewondering terugkijken naar de betrokkenheid waarmee alle collega’s hun werk weten te doen.’

De raad van toezicht is zich aan het beraden over haar opvolging.

Dit jaar heeft Moreel Beraad 12,5 jaar een prominente plek bij Van Mesdag. Een moreel beraad is een gesprek waarin medewerkers gezamenlijk een ethische kwestie uit hun werk bespreken. Tijdens een moreel beraad wordt een concrete casus uit de dagelijkse praktijk, samen met een dilemma onderzocht. Daarbij is niet alleen de uitkomst van belang, het proces van samen onderzoeken is leerzaam.

Delen van opgedane ervaringen met Moreel Beraad

Van Mesdag wil alle opgedane ervaringen in Moreel Beraad graag delen met andere organisaties. Hiervoor zijn video’s gemaakt als promotie- en trainingsmateriaal. Onderwerpen die tijdens deze video’s naar voren komen zijn: Wat is Moreel Beraad? En welk stappenplan gebruik je tijdens Moreel Beraad? Als laatste zie je een casus met een dilemma waar je zelf mee aan de slag kunt. Om dit trainingsmateriaal te ontwikkelen heeft Van Mesdag subsidie ontvangen van Forint en van de Stichting Vrienden van de Oldenkotte.

Lancering tijdens Dag van de Forensische Zorg

Dinsdag 24 mei 2022 was de landelijke Dag van de Forensische Zorg. Tijdens één van de workshops met 60 forensische zorgprofessionals is het trainingsmateriaal voor het eerst aan een breder publiek getoond. De video’s zijn ondersteunend aan de training Gespreksleider Moreel Beraad én voor iedereen die meer wil weten over Moreel Beraad. Tegelijkertijd geven de filmpjes je ook een klein inkijkje in tbs-kliniek FPC Dr. S. van Mesdag. De filmpjes zijn gratis te bekijken vanaf de website van Van Mesdag.

Wil jij onze patiënten begeleiden bij hun behandeltraject? En ben je benieuwd hoe het is om bij de sociotherapie van Forint te komen werken? Kom donderdag 21 april 2022 met ons kennis maken met collega’s en een kijkje nemen in de kliniek. De kennismaking is van 17.00 – 19.30 uur.

Heb jij een opleidingsachtergrond Social Work (SPH/MWD), HBO-V, TP, MBO-V of SAW? En ben je benieuwd naar ons werk? Meld je dan snel aan. Er is plek voor 30 personen.

Aanmelden doe je door een mail te sturen naar
Christie Wage: c.wage@fpcvanmesdag.nl.
Vermeld daarbij je naam, telefoonnummer, emailadres en je opleidingsachtergrond. Je ontvangt van ons een bevestiging.

We vertellen je graag op donderdag 21 april 2022 over ons boeiende werk: tot dan!

Op 17 maart tekenden Lentis, INTER-PSY, FPC Dr. S. van Mesdag, Cosis, ’s Heeren Loo, VNN, Martini Ziekenhuis en UMCG een intentieverklaring voor samenwerking bij de vervolgopleiding van psychologen. Deze ‘Proeftuin Groningen’ is bedoeld om een brede opleiding te bieden van waaruit toekomstige gezondheidszorgpsychologen (GZ-psychologen) in diverse sectoren aan de slag kunnen. Met de samenwerking krijgen psychologen in opleiding de mogelijkheid om buiten de grenzen van de eigen organisatie te kijken. Door het vak te leren bij verschillende praktijkinstellingen doen zij ervaring op met diverse problematiek en werkvelden. Zo zijn de toekomstige GZ-psychologen breder inzetbaar. Daarnaast verstevigt de proeftuin de samenwerking en kennisdeling tussen de instellingen.

Opleiden voor de regio
De vraag naar GZ-psychologen, en daarmee de wens tot opleiden, neem toe. Voor een gezonde arbeidsmarkt is het nodig om te investeren in goede professionals. In de afgelopen jaren is er meer nadruk komen te liggen op het belang van de GZ-opleiding als een brede opleiding die sector overstijgend is. Niet met het ‘blussen van een brandje’ door een incidentele detachering, maar door te investeren in samenwerking met instellingen die structureel opleiden. Professionals hoeven daarbij niet per se te worden behouden voor de eigen organisatie en zijn inzetbaar zijn voor het gehele werkveld in de regio.

Op dinsdag 22 maart is het zover. In de Week van de Psychiatrie is de opening van een bijzondere expositie: “Stigma & Psychiatrie”. De expositie is georganiseerd door de Rijksuniversiteit Groningen, Lentis en FPC Dr. S van Mesdag. In de centrale hal van het Heymansgebouw van de faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen (GMW) van de Rijksuniversiteit Groningen, zijn gedurende een half jaar kunstwerken te bewonderen van cliënten van Lentis en TBS-patiënten van de Van Mesdagkliniek. Op deze kunstwerken zie je hoe zij stigma ervaren.

Het thema van de week van de Psychiatrie is ‘Elke stem telt’. Mensen met een psychiatrische aandoening hebben vaak te maken met vooroordelen en stereotypen. Bijvoorbeeld dat GGZ-cliënten niet (meer) kunnen werken en leren. Of dat TBS-patiënten altijd gevaarlijk blijven en dat er geen herstel mogelijk is. Daardoor voelen ze zich gediscrimineerd en krijgen ze het idee hun stem niet altijd meetelt, waardoor ze de hoop verliezen om op een zinvolle manier deel te nemen aan het maatschappelijke leven. Zo ontstaat een kloof tussen mensen met een psychiatrische aandoening en de maatschappij.

Op de faculteit GMW lopen de behandelaren van morgen; studenten met interesse voor menselijk gedrag en alle problemen, uitdagingen en kansen die daarbij horen. Deze faculteit is dan ook bij uitstek een goede plek om te beginnen die kloof te dichten! Zo vormt de expositie een startschot voor het aangaan van het gesprek en uiteindelijk voor het verminderen van het stigma op psychische kwetsbaarheid.